TÜRKİYE PSİKİYATRİ DERNEĞİ BASIN AÇIKLAMASI
“ALKOL ve MADDE BAĞIMLILIĞI TEDAVİSİ
RUH SAĞLIĞI PROFESYONELLERİNCE VERİLMELİDİR”
Uyuşturucu Madde Bağımlılıkları ve Alkolizmle Mücadele Federasyonu adı altında faaliyet gösteren kuruluş yazılı ve görsel basında alkol ve madde bağımlılığı tedavisi ile ilgili faaliyet gösterdikleri ve psikiyatri hekimlerince başlanan farmakolojik tedavileri olumsuzlaştıran görüşlerde bulundukları görülmektedir. Bu görüşler ile ilgili alkol ve madde bağımlılığı tedavisi ile ilgili basına ve kamuoyuna bilgi vermek zorunluğu doğmuştur.
Alkol madde kullanım bozukluğu yaşam boyu süren kronik bir hastalık olup çok boyutlu (biyopsikososyal) neden ve sonuçları vardır. Dolayısı ile bu hastalığın tedavisi de diğer tansiyon ya da diyabet gibi kronik hastalıklarda olduğu gibi ömür boyu sürmelidir. Çoğu maddenin azaltılması ya da bırakılması kimi zaman tıbbi aciliyet gerektiren kimi zaman tıbbi aciliyet gerektirmese de kişiye ciddi sıkıntı veren yoksunluk belirtileri ortaya çıkarmaktadır. Bu yüzden tedavinin ilk aşamasını arındırma tedavisi dediğimiz ilaç tedavisinin ağırlıklı olduğu bir dönem oluşturmaktadır. Bu dönemden itibaren psikososyal tedaviler de başlar ve devam eder. Daha sonraki dönem ise rehabilitasyon dönemidir. Bu tedavi dönemiyle ilgili eksikliklerin biran evvel giderilmesi gerektiği doğrudur. Ancak ihtiyacın varlığına göre ilaç tedavisi bu dönemde de devam edilebilir.
Alkol madde kullanım bozukluğu diğer psikiyatrik hastalıklarla en sık birlikte görülen durumdur. Yani bir kişide birden fazla psikiyatrik hastalık söz konusu olabilir. Bazen kişide psikiyatrik hastalık vardır kişi kendini tedavi etmek yani rahatlatmak amacıyla madde kullanır, bazen de akut etkileriyle (zehirlenme) kişide psikiyatrik belirtiler ortaya çıkabilir ya da uzun süre madde kullanımı nedeniyle psikiyatrik hastalıklar ortaya çıkabilir. Bu durumlarda da bu psikiyatrik hastalıklara yönelik psikiyatri ilaçlarının kullanılması gerekmektedir.
İlgili federasyonun yazılarında psikiyatri ilaçlarının (antidepresan,prozac vs) adının bağımlılık yapıcı maddeler olarak ifade edilmesi, çocuğun psikiyatrik bir ilaçla tedavi edilmesinin ileride bağımlılığa yol açacağı gibi sanki neredeyse bağımlılık problemini yaratanın psikiyatristler ve psikiyatrik ilaçlar olduğu gibi suçlayıcı ve yargılayıcı ifadeler yer almaktadır. Bu tür açıklamaların, etik ve bilimsel anlayıştan uzak, sorumsuzca olan ifadeler olması, dolayısı ile de bir sivil toplum örgütünden beklenen sorumlu davranışa uymadığı görülmektedir. Sonuçta alkol madde bağımlılığı tedavisi gibi hassas bir konuda tedavi bilincini artırmak günümüzde ülkemizde ve dünyada önemli bir yer tutmakta iken bu tür açıklamalar hasta ve hasta yakınlarının hekime ve tedaviye olan inancını ve güvenini sarsacaktır. Dolayısıyla da hastaların yardım almalarını engelleyecek ya da en iyi ihtimalle geciktirecektir.
Ayrıca ilaçların ruhsatlanmasının devlet tarafından yapıldığı ve devletin de vatandaşının sağlığını korumak gibi bir sorumlulukla hareket ettiğinin bilinmesine rağmen bu konuda yanlış bilgilendirme yapılmasının Sağlık Bakanlığı ve diğer mercileri de zan altında bıraktığı görülmektedir. Bu açıdan Sağlık Bakanlığını da yakından ilgilendirdiğini düşündüğümüz bu kurumların kanun ve resmi kurumlar karşısında da kendilerini savunmak zorunda kalacakları inancındayız.
İlaç firmalarının yöntemleri ile ilgili suçlamalar da ayrıca delil gerektiren suçlamalardır. Psikiyatristlerin buna alet olduğu şeklindeki yorumlar ve tedavi uygulamaları konusundaki açıklamaları nedeniyle biz psikiyatristlerin uygulamalarımızdaki güvenirliliğin sarsılmaması ve toplum sağlığının olumsuz etkilenmemesi için hukuki yollara başvuracağımızı belirtmek isteriz.
İlaçların bağımlılık tedavisinin önemli bir parçası olduğu bilinmektedir. “İlaç ilaçla tedavi edilmez” sloganı yanlıştır. Burada tedavisinden bahsedilen “ilaç” değil yaşam boyu süren kronik bir hastalıktır.
Saygılarımızla
Türkiye Psikiyatri Derneği Alkol Madde Kullanım Bozuklukları Çalışma Birimi adına
Koordinatör
Doç. Dr. Cüneyt Evren
Türkiye Psikiyatri Derneği Merkez Yönetim Kurulu