Psikiyatride Yeterlik Sınavı için şimdiye kadar yapılmış olan çalışmalar, 20.01.2006 tarihinde Türkiye Psikiyatri Derneği (TPD) Yeterlik Yürütme Kurulu (YYK) Başkanı Dr. Raşit Tükel tarafından özetlenerek Dernek üyelerine gönderilmiştir. Gene Dr. Raşit Tükel’in, TPD Psikiyatri Bülteni’nde yayımlanmak üzere hazırlamış olduğu “Psikiyatri ve Diğer Uzmanlık Alanlarında Yeterlik Kurulları: Oluşum ve Gelişim Süreci Üzerine Bir Değerlendirme” başlıklı yazısı da, bugün bu yazıyla birlikte TPD internet sayfasına konacaktır. Bu kapsamlı yazılarda da belirtildiği gibi, yeterlik sınavı baştan beri TPD bünyesinde planlanmaktadır. Yeterlik Sınavı, psikiyatri uzmanlık eğitiminin niteliğini yükseltme ve eğitim veren kurumların standardizasyonunu sağlama çalışmalarına paralel olarak TPD’nin önde gelen çalışma alanlarından olagelmiştir. Yeterlik kurullarının oluşturulması sürecini TPD-Merkez Yönetim Kurulu (MYK) başlatmıştır ve YYK, TPD bünyesinde çalışmaktadır. Bundan ötürü, TPD-MYK, son günlerde Yeterlik Sınavına yönelik olarak haberleşme grubunda yer alan eleştiriler konusunda görüşlerini açıklama ihtiyacı duymuştur.
1. Türkiye’de psikiyatri yeterlik sınavı süreci 1999 yılından itibaren çeşitli kongrelerde yapılan forumlarda ve çalışma gruplarında tartışılmış, TPD’nin görevlendirdiği meslektaşlarımız tarafından hazırlanmış olan Yeterlik Kurulu İç Yönergesi taslağı TPD’nin 08.11.2003 tarihinde yapılan V. Olağan Genel Kurulu’nda (OGK) hararetli tartışmalar sonucunda oylanarak kabul edilmiştir. Türkiye Psikiyatri Derneği Tüzüğü’nde görüleceği üzere, Genel Kurul’da oy verme yetkisinde olan üyeler, şubeler tarafından seçimle belirlenmektedir. Ekteki listede isimleri verilen V. Olağan Genel Kurul delegelerinin önemli bölümünün profesör, doçent, şef ya da şef yardımcısı olmadıkları görülecektir. (EK: V. OGK Delege Listesi)
2. Geçici Yeterlik Kurulu’nun, YYK’nın ve Yeterlik Alt Kurulları’nın çalışma ilkeleri, sınavın yöntemi ve sınavsız yeterlik belgesi düzenlenmesine ilişkin kurallar daha önce tartışılmış ve oy çokluğuyla karara bağlanmış olsa da, haberleşme grubunda itirazların dile getirilmesi ilk sınavın duyurulmasından hemen sonraya rastlamaktadır.
3. Sınavın tarih ve yerinin duyurulmasından sonra sıklaşan ve keskinleşen eleştirilerden anlaşılan odur ki, süreci eleştiren meslektaşlarımızın çoğunun itirazı nesnel bir yeterlik sınavına değil, sınavsız yeterlik belgesi verilmiş olmasına yöneliktir. Bunun yanı sıra, yeterliğin işlevini sorgulayan ya da sınavın nesnel koşullarda yapılıp yapılamayacağı konusundaki kuşkularını dile getiren üyelerimiz de vardır.
4. Haberleşme grubundaki yazışmalarda kullanılan üslup eleştirilebilir, ancak bu, itirazların önemsiz olduğu ve dikkate alınmadığı anlamına gelmez. İlk sınavın sorularının hazırlanmış olması ve sınav tarihinin duyurulmuş olması, bu konuların tekrar tartışılmasını gereksiz kılmaz. Nitekim TPD-MYK, bu eleştiriler ve sorulardan sonra süreci tekrar gözden geçirmiştir. Öne çıkan ilk eleştiri konusundaki görüşlerimizi bildirmek isteriz:
Sınavsız yeterlik belgesi verilmesi:
Sınavsız yeterlik belgesi alabilmek için aranan koşulların ayrıntısı internet sayfasında bulunabilir. Özetle, Şef, Şef Yardımcısı, Profesör ya da Doçent ünvanına / kadrosuna sahip olmanın yanı sıra, başvuranın bilimsel yayınları ve katılmış olduğu bilimsel toplantıları dikkate alan bir değerlendirme yapılmış durumdadır; başvuran bütün unvan ve/veya kadro sahiplerine sınavsız yeterlik belgesi düzenlenmemiştir.
Derneğimizin halen 1300 üyesi mevcuttur. Bu üyelerden bine yakını uzmandır. 31/12/2005 tarihinde sınavsız yeterlik belgesi almak için başvuru süresi dolmuştur ve sınavsız belge alanların sayısının 100 civarında olacağı anlaşılmaktadır. Sayının daha yüksek olmaması, ön koşul olan ünvana / kadroya sahip bütün meslektaşlarımızın yayınlarının ve toplantı katılımlarının yeterlik belgesi almaya yetecek sayıda ve nitelikte olmaması olabileceği gibi aranan ölçütleri karşılasa da bazı meslektaşlarımızın bu uygulamadan haberdar olmamaları, başvurmaya gerek görmemeleri, ya da başvurmamayı tercih etmiş olmaları olabilir.
Sınavsız Yeterlik Belgesi uygulamasının özellikleri ve gerekçeleri şöyle sıralanabilir:
Sınavsız Yeterlik Belgesini hak etme ölçütleri ile nesnel yazılı ve uygulama sınavlarının gerektirdiği hazırlık elbette bir değildir. TPD MYK ya da YYK’nın, sınavsız yeterlik belgesini sınava girmek zorunda kalmamak için almak istemiş olan meslektaşlarımızın bulunmadığını iddia etmesi de mümkün değildir. Ancak, 5 yıl süreyle geçerli olacak sınavsız yeterlik belgelerini alan uzmanların hepsi halen Şef, Şef Yardımcısı, Profesör ya da Doçent ünvanına / kadrosuna zaten sahiptirler. Ayrıca akademik ya da akademik olmayan başvurularda yeterlik koşulu aranmasının önümüzdeki yıllarda hemen uygulamaya konması mümkün görünmemektedir. Bu nedenle, sınavsız yeterlik belgesine sahip olan meslektaşlarımızın akademik olan ya da olmayan herhangi bir iş başvurusunda ya da yükseltilme-atanmada yeterlik belgelerini kullanma olasılıkları düşüktür. O halde, sınavsız yeterlik belgesi alanların çoğunun, süreçte görev alan ya da almaya istekli meslektaşlarımız olduğunu düşünmek yanlış olmaz.
TPD-MYK, süreç boyunca görevde olan MYK’ların ya da YYK’nın, bu kararı yazışmalarda iddia edildiği gibi belli bir ünvana / kadroya sahip olanların belgeyi kolayca almalarını sağlamak gibi bir niyetle almadığı, asıl amacın süreci başlatmak olduğu düşüncesindedir.
Yazışmalarda dile getirilen güç ilişkileri, iktidar davranışı gibi kavramlar MYK üyelerince de bilinmekte ve birçok kararda akılda tutulmaktadır.
Yetki ile sorumluluğun dengelenmesi gereği gibi temel bir kurala, daha önce de, etik karşılığı olan birçok kararda uyulmaya çalışılmıştır. Bu tutumuzdaki kararlılığımızı sürdüreceğimizi üyelerimizin bilmesini isteriz.
EK: TPD 5. OLAĞAN GENEL KURUL DELEGELERİ
Prof. Dr. Ercan Abay
Doç. Dr. İsmail Ak
Doç. Dr. Asena Akdemir
Dr. Mert Aksoy
Prof. Dr. Köksal Alptekin
Dr. Murat Altın
Uz. Dr. Cem Ataklı
Doç. Dr. Hakan Atalay
Uz. Dr. Hamza Avcı
Uz. Dr. Çiğdem Aydemir
Doç. Dr. Ömer Aydemir
Doç. Dr. Ali Nahit Babaoğlu
Prof. Dr. İbrahim Balcıoğlu
Dr. Koray Başar
Uz. Dr. Ayşe Devrim Başterzi
Uz. Dr. Göksel Bayam
Prof. Dr. Mehmet Bekaroğlu
Uz. Dr. M.Sezai Berber
Uz. Dr. Nihat Beşikçi
Dr. Hamid Boztaş
Uz. Dr. Ömer Böke
Dr. Ayten Büyükbayram
Prof. Dr. Can Cimilli
Uz. Dr. Mehmet İrfan Coşkun
Doç. Dr. Ali Çayköylü
Yrd. Doç. Dr. Ali Savaş Çilli
Dr. Melise Dağaltı
Yrd. Doç. Dr. M. Murat Demet
Doç. Dr. Başaran Demir
Uz. Dr. Engin Demiriz
Doç. Dr. Nesrin Dilbaz
Prof. Dr. Orhan Doğan
Dr. Özge Doğanavşargil
Uz. Dr. Murat Dokur
Uz. Dr. Özge Yenier Duman
Prof. Dr. Engin Eker
Prof. Dr. Hayriye Elbi-Mete
Dr. Ayhan Erakay
Dr. Defne Eraslan
Uz. Dr. Şahap Erkoç
Uz. Dr.Almıla Erol
Doç. Dr.Turan Ertan
Dr. Erhan Ertekin
Dr. Aygün Ertuğrul
Dr. Ertuğrul Eşel
Dr. Altan Eşsizoğlu
Uz. Dr. Murat Fettahlıoğlu
Doç. Dr. Erol Göka
Doç. Dr. Peykan Gökalp
Dr. Kasım Göktaş
Yrd. Doç. Dr. Ali Saffet Gönül
Prof. Dr. Cengiz Güleç
Dr. Aytül Gürbüz
Doç. Dr. Ayça Gürdal
Dr. Münevver Hacıoğlu
Prof. Dr.Ş.İlkin İçelli
Doç. Dr. Cem İncesu
Prof. Dr.Hayrettin Kara
Uz. Dr. Figen Karadağ
Uz. Dr.İbrahim A. Karakılıç
Prof. Dr. Taha Karaman
Doç. Dr. Nazmiye Kaya
Yrd. Doç. Dr. Burhanettin Kaya
Dr. Emel Keskin
Doç. Dr. Cengiz Kılıç
Prof. Dr. Selçuk Kırlı
Prof. Dr. İsmet Kırpınar
Uz. Dr. Cebrail Kısa
Doç. Dr. Kaan Kora
Dr. Saniye Korkmaz
Dr. Aydın Kurt
Prof. Dr. Savaş Kültür
Doç. Dr. Levent Mete
Doç. Dr. E. Timuçin Oral
Doç. Dr. Kültegin Ögel
Dr. Fatih Öncü
Dr. Özen Önen-Sertöz
Doç. Dr.Haluk Özbay
Dr. Samuray Özdemir
Uz. Dr. Şeref Özer
Dr. Ali Özgen
Dr.Cenk Özdemir
Doç. Dr.Güliz Özgen
Doç. Dr. Nurgül Özpoyraz
Dr. Özgür Öztürk
Prof. Dr. Orhan Öztürk
Dr. Ozan Pazvantoğlu
Doç. Dr. Murat Rezaki
Doç. Dr. Haluk Asuman Savaş
Doç. Dr. Mustafa Sercan
Uz. Dr. Mithat Sertel
Doç. Dr. Aytekin Sır
Uz. Dr. Hüseyin Soysal
Doç. Dr. Doğan Şahin
Dr. Cem Şengül
Uz. Dr. Tamer Şuer
Yrd. Doç. Dr. Lut Tamam
Uz. Dr. Defne Tamar
Prof. Dr. Bilgen Taneli
Doç. Dr. A.Ertan Tezcan
Dr. Volkan Topçuoğlu
Dr. Şule Topkaya
Yrd. Doç. Dr. Cengiz Tuğlu
Prof. Dr. Zeliha Tunca
Dr. Ömer Tuncer
Yrd. Doç. Dr. Tayfun Turan
Prof. Dr. Raşit Tükel
Doç. Dr. Solmaz Türkcan
Uz. Dr. Ahmet Türkcan
Dr. Ali Türkoğlu
Dr. Halis Ulaş
Prof. Dr.Berna Uluğ
Prof. Dr.Aylin Uluşahin
Dr. Cenk Ural
Uz. Dr. Kamuran Uslu
Uz. Dr. Niyazi Uygur
Prof. Dr. Mehmet Ünal
Yrd. Doç. Dr. Erdal Vardar
Dr. Semra Yalçınkaya
Yrd. Doç. Dr. Medaim Yanık
Yrd. Doç. Dr. M. Kemal Yazıcı
Uz. Dr. Medine Yazıcı
Doç. Dr. Doğan Yeşilbursa
Uz. Dr. Ejder Yıldırım
Doç. Dr. Başak Yücel
Prof. Dr. Şahika Yüksel
Dr. F. Volkan Yüksel